Η φετινή Πράσινη Εβδομάδα της Ε.Ε., η μεγαλύτερη ετήσια εκδήλωση για την περιβαλλοντική πολιτική, που διαρκεί από 31 Μαΐου έως 4 Ιουνίου, θα επιτρέψει στους πολίτες σε ολόκληρη την Ε.Ε. να συζητήσουν το θέμα της μηδενικής ρύπανσης στο κύριο συνέδριο των Βρυξελλών, διαδικτυακά, καθώς και σε περισσότερες από 600 εκδηλώσεις εταίρων.
Παράλληλα, η Κομισιόν αναμένεται να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για την απόσυρση των πλαστικών μίας χρήσης, που αφορά προϊόντα που καλύπτονται από την οδηγία 2019/904. Οι κατευθυντήριες γραμμές θα διευκολύνουν την ερμηνεία του ορισμού «πλαστικό προϊόν μίας χρήσης» και την εφαρμογή της οδηγίας από 3 Ιουλίου 2021.
Την απάντηση αυτή έδωσε ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους σε ερώτηση της ευρωβουλευτή της ΝΔ-ΕΛΚ Μαρίας Σπυράκη, ξεκαθαρίζοντας ότι η παρούσα οδηγία επιβάλλει περιορισμούς διάθεσης στην αγορά μόνο σε συγκεκριμένα προϊόντα όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα μίας χρήσης, μπατονέτες, καλαμάκια και αναδευτήρες ποτών, καθώς και προϊόντα που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη (όπως σακούλες και περιέκτες τροφίμων).
Μηδενική ρύπανση σε αέρα, νερό, έδαφος
Πριν από λίγες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το Σχέδιο Δράσης της Ε.Ε. «Προς μηδενική ρύπανση για τον αέρα, το νερό και το έδαφος».
Έτσι, καθορίζει ένα ολοκληρωμένο όραμα για το 2050: έναν κόσμο στον οποίο η ρύπανση μειώνεται σε επίπεδα που δεν είναι πλέον επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα, καθώς και τα βήματα για να φτάσουμε εκεί. Το σχέδιο συνδέει όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ για την αντιμετώπιση και την πρόληψη της ρύπανσης, με ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο χρήσης ψηφιακών λύσεων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης. Προβλέπονται αναθεωρήσεις της σχετικής νομοθεσίας της Ε.Ε. για τον εντοπισμό των κενών που εξακολουθούν να υπάρχουν στη νομοθεσία της Ε.Ε. και όπου απαιτείται καλύτερη εφαρμογή για την εκπλήρωση αυτών των νομικών υποχρεώσεων.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας Φρανς Τίμερμανς ανέφερε: «Η Πράσινη Συμφωνία στοχεύει στην οικοδόμηση ενός υγιούς πλανήτη για όλους. Για να παρέχουμε ένα περιβάλλον μη τοξικό για ανθρώπους και πλανήτες, πρέπει να δράσουμε τώρα… Αυτό το σχέδιο θα καθοδηγήσει τη δουλειά μας για να φτάσουμε εκεί. Οι νέες πράσινες τεχνολογίες ήδη εδώ μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ρύπανσης και να προσφέρουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες».
Ο επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία Βιρτζινίγιους Σινκεβίτσιους σημείωσε: «Η ρύπανση του περιβάλλοντος επηρεάζει αρνητικά την υγεία μας, ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες και κοινωνικά στερημένες ομάδες, και είναι επίσης ένας από τους κύριους παράγοντες της απώλειας βιοποικιλότητας». Παράλληλα, τόνισε ότι η πρόθεση της Ε.Ε. να ηγηθεί του παγκόσμιου αγώνα κατά της ρύπανσης είναι σήμερα ισχυρότερη από ποτέ: «Με το σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση, θα δημιουργήσουμε ένα υγιές περιβάλλον διαβίωσης για τους Ευρωπαίους, θα συμβάλουμε σε μια ανθεκτική ανάκαμψη και θα ενισχύσουμε τη μετάβαση σε μια καθαρή και ουδέτερη από το κλίμα οικονομία».
Το σχέδιο
Για να οδηγήσει την Ε.Ε. στον στόχο του 2050 για έναν υγιή πλανήτη για υγιείς ανθρώπους, το Σχέδιο Δράσης θέτει βασικούς στόχους 2030 για τη μείωση της ρύπανσης στην πηγή, σε σύγκριση με την τρέχουσα κατάσταση.
Συγκεκριμένα προβλέπει:
- βελτίωση της ποιότητας του αέρα για τη μείωση του αριθμού των πρόωρων θανάτων που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 55%
- βελτίωση της ποιότητας του νερού μειώνοντας τα απόβλητα, τα πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα (κατά 50%) και τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται στο περιβάλλον (κατά 30%)
- βελτίωση της ποιότητας του εδάφους μειώνοντας τις απώλειες θρεπτικών ουσιών και τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50%
- μείωση κατά 25% των οικοσυστημάτων της Ε.Ε. όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση απειλεί τη βιοποικιλότητα
- μείωση του μεριδίου των ανθρώπων που διαταράσσονται χρόνια από τον θόρυβο από τις μεταφορές κατά 30%
- σημαντική μείωση της παραγωγή αποβλήτων και κατά 50% των υπολειμματικών αστικών αποβλήτων.
Ειδικότερα, το σχέδιο περιγράφει μια σειρά από εμβληματικές πρωτοβουλίες και δράσεις, όπως:
- ευθυγράμμιση των προδιαγραφών ποιότητας του αέρα πιο κοντά στις τελευταίες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
- αναθεώρηση των προτύπων για την ποιότητα των υδάτων, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών και των θαλασσών της Ε.Ε.
- μείωση της ρύπανσης του εδάφους και ενίσχυση της αποκατάστασης
- αναθεώρηση της πλειονότητας των νομοθεσιών της Ε.Ε. για τα απόβλητα για την προσαρμογή τους στις αρχές της καθαρής και κυκλικής οικονομίας
- προώθηση μηδενικής ρύπανσης από την παραγωγή και την κατανάλωση,
παρουσιάζοντας έναν πίνακα αποτελεσμάτων για τις πράσινες επιδόσεις των περιφερειών της Ε.Ε. για την προώθηση μηδενικής ρύπανσης μεταξύ των περιφερειών - μείωση των ανισοτήτων στην υγεία που προκαλούνται από το δυσανάλογο μερίδιο των επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία που υφίστανται τώρα οι πιο ευάλωτοι
- μείωση του αποτυπώματος εξωτερικής ρύπανσης της Ε.Ε. περιορίζοντας την εξαγωγή προϊόντων και αποβλήτων που έχουν επιβλαβείς, τοξικές επιπτώσεις σε τρίτες χώρες
- εγκαινίαση «Living Labs» για πράσινες ψηφιακές λύσεις και έξυπνη μηδενική ρύπανση
- ενοποίηση των κέντρων γνώσης της Ε.Ε. για τη μηδενική ρύπανση και την ένωση των ενδιαφερόμενων φορέων στην πλατφόρμα ενδιαφερομένων για τη μηδενική ρύπανση
- ισχυρότερη επιβολή μηδενικής ρύπανσης, μαζί με περιβαλλοντικές και άλλες Αρχές.