Αναγνωρίζοντας την επιτακτική ανάγκη απεξάρτησης της παγκόσμιας ναυτιλίας από τον άνθρακα, μεγάλες ναυτιλιακές χώρες -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- κατέθεσαν στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) πρόταση για τη δημιουργία ταμείου έρευνας με χρηματοδότηση 5 δισ. δολαρίων, που θα προέλθουν από τις υποχρεωτικές εισφορές των ναυτιλιακών εταιρειών.
Αυτό το νέο ταμείο θα υποστηρίξει ένα Maritime Research and Development Board (IMRB) που θα αναθέτει προγραμμάτα εφορμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογιών μηδενικού άνθρακα, ειδικά προσαρμοσμένα για τη ναυτιλία. Η έρευνα θα εστιάζει τόσο σε νέα συστήματα πρόωσης των πλοίων όσο και σε καύσιμα που θα εξασφαλίζουν μηδενικές εκπομπές άνθρακα, ενώ θα χρηματοδοτεί επίσης έργα μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CΟ2) σε αναπτυσσόμενες χώρες, σημπεριλαμβανομένων των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού.
Με μία έκκλησή της που υπογράφουν οι οργανώσεις Bimco, CLIA, ΙΜ CA, Intercargo, Interferry, International Chamber of Shipping Intertanko, IPTA και World Shipping Council, η ναυτιλιακή βιομηχανία απευθύνεται σε όλες τις κυβερνήσεις και ζητεί να εγκρίνουν αυτήν τη φιλόδοξη πρόταση που, όπως αναφέρεται στη σχετική κοινή ανακοίνωση των φορέων, κατατέθηκε από μεγάλα ναυτιλιακά έθνη, όπως Ελλάδα, Ιαπωνία, Λιβερία, Μάλτα, Γεωργία κ.ά. Μάλιστα, η Ελλάδα και η Μάλτα αντιπροσωπεύουν το 55% της ευρωπαϊκής ναυτιλίας.
Η πρόταση θα συζητηθεί τον Νοέμβριο του 2021 σε συνάντηση του ΙΜΟ στο Λονδίνο, η οποία συμπίπτει με την επόμενη σύνοδο του OHE για το Κλίμα (UN Climate Conference COP 26) στη Γλασκόβη, και είναι η μόνη λεπτομερής πρόταση που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που έχει περιγράφει ο γ.γ. του OHE Αντόνιο Γκουτέρες στην προσπάθεια του Οργανισμού για τη μείωση των ρύπων. Αν τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ αποτύχουν να υποστηρίξουν αυτήν την πρωτοβουλία, αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει την ναυτιλία να απεξαρτηθεί από τον άνθρακα, σημειώνουν οι ναυτιλιακοί φορείς. Οι εννέα διεθνείς φορείς της ναυτιλίας καλούν τις κυβερνήσεις να προωθήσουν την πρόταση σε μια πρώτη συνεδρίαση του ΙΜΟ τον προσεχή Ιούνιο πριν από τη λήψη οριστικής απόφασης τον Νοέμβριο.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της μείωσης των εκπομπών CΟ2 μέχρι το 2050 (μείωση κατά 50% των εκπομπών CΟ2 σε σύγκριση με το 2018) θα πρέπει από το 2030 να κάνουν σε μαζική κλίμακα την εμφάνισή τους πλοία που θα παράγουν μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Για να γίνει αυτό εφικτό θα πρέπει οι αποφάσεις να ληφθούν τώρα, τονίζουν οι ναυτιλιακές οργανώσεις και προσθέτουν ότι απαιτείται επιτάχυνση των ρυθμών έρευνας και ανάπτυξης (R&D), καθώς δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμες τεχνολογίες μηδενικού άνθρακα που μπορούν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα και κυρίως σε ποντοπόρα πλοία.
Ένα καλά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα R&D, το οποίο η ναυτιλιακή βιομηχανία θα συμφωνήσει να χρηματοδοτήσει με βάση συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που θα υιοθετήσει ο ΙΜΟ, μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό βήμα για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Επισημαίνεται ότι η διεθνής ναυτιλία μεταφέρει περισσότερο από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου και εκπέμπει μόλις το 2% των παγκόσμιων εκπομπών CΟ2. Η μεγάλη πρόκληση δεν είναι η κατασκευή ενός πλοίου με μηδενικές εκπομπές άνθρακα, αλλά η δημιουργία των τεχνολογιών που θα οδηγήσουν στην απεξάρτηση από τον άνθρακα του συνόλου του παγκοσμίου στόλου, υπογραμμίζουν οι ναυτιλιακοί φορείς και ζητούν τη δημιουργία του Ταμείου από τον ΙΜΟ όσο πιο σύντομα γίνεται.
